Pożyczki studenckie zostały wprowadzone w 1998 r. z inicjatywy Leszka Balcerowicza, zajmującego wówczas stanowisko Wicepremiera i Ministra Finansów. Nadrzędnym ich założeniem było oraz jest zapewnienie równego dostępu do studiów wyższych, głównie dla pochodzących z ubogich rodzin absolwentów szkół średnich, których przeważnie nie było stać nawet na rozpoczęcie studiów a tym bardziej na ich ukończenie. Zasady udzielania kredytu reguluje Ustawa z dnia 17 lipca 1998 r. o pożyczkach i kredytach studenckich oraz Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 18 maja 2010 r.
Słabym punktem tego rozwiązania jest fakt, iż absolwent studiów wchodzi w następny etap swojego życia z pokaźnym długiem, który należy spłacić. Dobrą stroną jest natomiast to, że niewiele jest pożyczek i kredytów mających tak niskie oprocentowanie oraz koszty całkowite, tym bardziej, że jego spłata jest rozciągnięta na długi okres – dwukrotnie dłuższy niż okres jego pobierania, a jego spłata rozpoczyna się dopiero dwa lata po ukończeniu studiów (z wyłączeniem sytuacji świadomego przerwania studiów).
Do 31 października każdego roku studenci studiów dziennych, niestacjonarnych a także doktoranckich mają możliwość złożenia aplikacji o przyznanie bardzo niskooprocentowanego kredytu studenckiego. Umowa podpisywana jest do 31 grudnia.
Kredyt studencki jest preferencyjnym kredytem przyznawanym przez największe banki komercyjne: PKO Bank Polski S.A., Bank PEKAO S.A., Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. (wraz z zrzeszonymi bankami spółdzielczymi) oraz SGB-Bank S.A. (wraz z zrzeszonymi bankami spółdzielczymi).
Warto również wskazać, że Kredyt studencki jest udzielany jedynie na okres studiów oraz wypłacany jest w comiesięcznych transzach, których wysokość można uzgodnić z bankiem. Podstawowa transza kredytu wynosi 600 zł, ale jest opcja wnioskować o jej podwyższenie do 1000 zł lub zmniejszenie do czterystu złotych. Wypłacany jest przez dziesięć miesięcy w roku, z przyjściem wakacji wypłaty rat są zawieszone. Warunkiem niezbędnym do kontynuowania wypłat jest potwierdzanie statusu studenta po każdej zaliczonej sesji egzaminacyjnej.
Ważnym warunkiem otrzymania pozytywnej decyzji kredytowej jest spełnienie kryterium dochodowego, a zatem nie przekroczenie kwoty 2500 zł dochodu na osobę w rodzinie. Student wyrażający zainteresowanie tego rodzaju formą finansowania swojej nauki zobowiązany jest również do znalezienia poręczycieli, którzy jeśli pojawi się taka potrzeba, spłacą pozostałą kwotę kredytu. Poręczycielami mogą być osoby fizyczne, na przykład rodzice studenta, jak również jednostki prawne: Bank Gospodarstwa Krajowego lub Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Bank Gospodarstwa Krajowego reguluje odsetki w okresie trwania studiów i karencji trwającej 2 lata po ich ukończeniu. Wysokość odsetek ustala się na podstawie aktualnej wysokości stopy redyskonta weksli. Kredytobiorca pokrywa tylko połowę tej wartości, więc kredyt jest na ten moment nieoprocentowany. Co więcej w razie gdy student znajdzie się w gronie pięciu procent najlepszych absolwentów może uzyskać umorzenie jego części.
Kredyt ten, tak samo jak inne przyznawane przez banki komercyjne, można wcześniej spłacić. Zdarza się to jednak aktualnie bardzo rzadko, z uwagi na jego niski całkowity koszt - jest to praktycznie nieopłacalne.